Psychoterapia i pomoc psychologiczna online

O terapi poznawczo - behawioralnej


Czym jest terapia poznawczo-behawioralna?

Terapia poznawczo-behawioralna to metoda  psychoterapii o udowodnionej naukowo skuteczności w leczeniu wielu zaburzeń i problemów emocjonalnych. W przeciwieństwie do innych form terapii, koncentruje się na teraźniejszości,  jest ograniczona w czasie i bardziej zorientowana na rozwiązaniu próblemów.

Terapia poznawczo-behawioralna (z ang. Cognitive Behavioral Therapy - CBT) opiera się na założeniu, że to, w jaki sposób postrzegamy daną sytuację, jakie nadajemy jej znaczenie, ma wpływ na nasze samopoczucie, nasze emocje. Jest rodzajem rozmowy o tym, jak postrzegasz siebie, innych i świat, oraz w jaki sposób Twoje postrzeganie siebie i świata wpływa na samopoczucie i funkcjonowanie. Terapia może pomóc ci rozwinąć umiejętności, które potem wykorzystasz w dalszym życiu, w różnych trudnych dla ciebie sytuacjach.
Podczas terapii poznawczo-behawioralnej uczysz się, jak być własnym terapeutą, by mieć wpływ na poprawę swojego sampoczucia i lepiej radzić sobie z przytłaczającymi myślami, z lękiem, ze stresem.

 


CBT jest skuteczna

Terapia poznawczo-behawioralna jest terapią opartą na dowodach naukowych (Evidence-Based Therapy).

Terapia oparta na dowodach stosują leczenie, które zostało przetestowane i poddane ocenie skuteczności w wyniku badań klinicznych spełniających odpowiednie standardy. Terapia poznawczo-behawioralna ma potwierdzoną skuteczność w leczniu wielu problemów emocjonalnych m.in.depresji, zaburzeń dwubiegunowych, zaburzeń lękowych - fobii, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, zaburzeń stresowych pourazowych, jak również  zaburzeń odżywiania, zaburzeń osobowości.

Meta-analiza wyników terapii poznawczo-behawioralnej w porównaniu z brakiem leczenia, oczekiwaniem na terapię, oddzialywaniami o charakterze placebo, pokazuje, że CBT jest bardzej skuteczena od wyników uzykanych w grupie kontrolnej w nastepujących zaburzeniach:

  • 79% drosłych  z epizodem depresji (jednobiegunowej);

  • 87% młodzieży z epizodem depresji (jednobiegunowej);

  • 85% z zaburzeniami lękowo uogólnionymi;

  • 82% osób z zaburzeniami lękowymi z napadami lęku (z agorafobią lub bez niej);

  • 82% osób z fobią społeczną;

  • 82% dzieci z depresją i zaburzeniami lękowymi;

  • 76% osób ze stresem wywołany problemami małżeńskimi;

  • 76% osób z patologicznym gniewem;

68% osób z przewlekłym bólem (nie uwzględniając bólów głowy) .

Terapia poznawczo-behawioralna jest terapią o potwierdzonej skuteczności, daje istotną poprawę w większości zaburzeniach psychicznych (za Kokoszka, 2009).

 


Dobra relacja terapeutyczna podstawą skuteczności CBT

W podejściu tym zakłada się, że to osoba zgłaszająca się na terapię, a nie terapeuta ma największy dostęp do tego jak się czuje i co myśli.

Podstawą skuteczności terapii jest dobra relacja terapeutyczna ( z angl. therapeutic relationship), w której terapeuta jest empatyczny, życzliwy, szczerze zainteresowany i kompetentny stwarzając osobie zgłaszającej się po pomoc warunki, by "odnalazła w sobie siłę, chęć i korzyści z otwierania się samemu przed sobą, uwalniania się od własnych lęków i dokonynawała wyborów zgodnie z własnym systemem wartości" ( Drozdowski, Franczyk, Kokoszka, Kwiatkowki, Motyka, 1987; Kokoszka 2009).


CBT oparta jest na współpracy

Podkreśla znczenie współpracy, wymaga dobrego przymierza terapeutycznego (ang. therapeutic alliance), terapia poznawczo-behawioralna to praca zespołowa oparta na współpracy i współdziałaniu. Razem z terapeutą postanowisz nad czym chcesz pracować, ustalać będziecie nie tylko ogólne cele, do których dążysz, ale również plan każdej sesji. Terapeuta będzie ci towarzyszył, bardziej jako "przewodnik" po twoim świecie wewnętrznym, niż ekspert, który mówi ci co masz robić. Bardzo cenna dla skuteczności terapii będzie też twoja aktywność pomiędzy sesjami, będzie to czas, kiedy stopniowo, krok po kroku będziesz się stawać swoim własnym terapeutą.

 


CBT jest zorientowana na cel i skoncentrowana na problemie

Celem terapii poznawczo-behawioralnej jest pomoc osobie, w osiągnięciu pożądanej przez nią zmiany w jej życiu.  CBT , jak każda inna forma psychoterapii służy zmienianiu siebie, a nie bliskich. Na początku terapeuta poprosi cię o na tyle, na ile to możliwe określenie twoich problemów, a następnie współnie określicie pożądany przez ciebie kierunek zmian, czyli cele. Terapeuta będzie starał się pomóc ci doprecyzowaniu tego, jakich konkretnie zmian pożądasz, oraz po czy możesz poznać, że uda ci się to osiągnąć. Celem terapii poznawczo-behawioralnej jest często wyeliminowanie, bądź zmniejszenie nasilenia objawów, które są źródłem cierpienia lub pogarszają twóch sposób funkcjonowania oraz nauka konkretnych umiejętności radzenia sobia z nimi.

Na późniejszym etapie terapii, kiedy poczujesz się lepiej, celem będzie utrzymanie tej poprawy oraz przeciwdziałanie nawrotom zaburzeń czy  problemów emocjonalnych. W tej fazie terapii wraz z terapeutą  koncentrować się będziesz na identyfikacji i możliwej modyfikacji przekonań na temat siebie, które związane są z zaburzeniami, czy problemami emocjonalnymi z powodu, których szukasz pomocy. Wiele z naszych przekonań ma źródło w dzieciństwie, a aktualne wydarzenia, tylko je wydobywają na powierzchnię. Oczywiście do ciebie będzie należeć decyzja, czy chcesz poprzestać na zakresie osiągnietej poprawy, czy chcesz wyruszyć w dalszą terapeutyczną podróż ku zmianie.

Terapia poznawczo-behawioralna koncentruje się na tym, by w jak najkrótszym możliwym czasie pomóc ci poczuć się lepiej, zmniejszyć twoje cierpienie. Bardzo często poprawa jest możliwa bez nadmiernego zajmowania się przeszłością, co nigdy nie oznacza, że ta przeszłość przestaje być ważna. Czzęść osób zgłaszających się po pomoc kiedy poczucie się lepiej, ma siłę, potrzębę i chce prześledzić historię powstania dyfunkcjonalnych przekonań, przyjrzeć się temu jakie wydarzenia sprawiły, że tak myśłi o sobie i świecie, i podjąć próbę zmiany psychologicznych pułapek, które sprawiają, że ciągle na nowo czują się, myślą i zachowują w sposób, który im nie służy.


Terapia zorientowana na teraźniejszość i przyszłość

U trakcie terapii poznawczo-behawioralnej niezależnie od diagnozy, punktem wyjścia jest analiza aktualnych problemów i nieprzyjemnych dla osoby zgłaszające się po pomoc sytuacjach.  Przeszłość staje się przedmiotem uwagi w dwóch przypadkach: kiedy osoba zgłaszająca się po pomoc zdecydowanie wyrażają takie oczekiwanie oraz kiedy "blokuje się" w swoim dysfunkcjonalnym myśleniu i zrozumienie wydarzeń z dzieciństwa jako źródeł jej przekonań może jej pomóc w zmianie sztywnych, niesłużących jej wzroców myślenia, zachowania i przeżywania.

W przypadku, kiedy osoba zgłaszająca się po pomoc cierpii na zaburzenia osobowości, co oznacza, że takich "blokad" w zmianie sztywnych, destrukcyjnych wzorców myślenia, przeżywania i zachowania jest więcej, terapeuta poświęca odpowiednio więcej czasu na omówinie historii jej  rozwoju oraz zakorzenionych w jej dzieciństwie przekonań i niesłużących jej obecnie strategii z trudnymi sytuacjami. Zmiana tych strategii radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, wymaga znacznie dluższej terapii -  2 lat lub czasami dłużej.

 


CBT jest ograniczona w czasie

W wielu przypadkach terapia poznawczo-behawioralna trwać od 6 tygodni do 6 miesięcy, czyli obejmuje ok. 8-25 cotygodniowych spotkań oraz samodzielną pracę między sesjami, w postaci wspólnie ustalonych zadań.  Czasami jednak w przypadku zaburzeń osobowości, jak wyżej wspomniano może trwać dwa lata lub dłużej. Osoby, które cierpią na przewlekłe, ciężkie dolegliwości psychiczne mogą przez długi okres potrzebować okresowych spotkań z terapeutą do potrzymania stabilnego stanu zdrowia.

 


CBT jest ustrukturalizowana

Sesje w terapii poznawczo-behawioralnej, bez względu na etap leczenia czy diagnozę, mają stały porządek, co wpływa też na skuteczność terapii.

  • Część wstępna sesji- temat jest nastrój osoby, wydarzenia z ubiegłego tygodna oraz wspólne ustalenie platnu sesji. Terapeuta zapyta cię o nastrój, objawy i to doświadczenia, które miały miejsce w ostatnim tygodniu, zarówno te trudne, jak również przyjemne.  Ponadto terapeuta poprosi cię o nazwanie problemów, których rozwiązanie jest dla ciebie najpilniejsze lub ważne;

 

  • Część środkowa sesji - omówienie pracy osobistej, która wspólnie została ustalona na poprzedniej sesji (co się udało zrobić, co się nie udało, z czym były trudności), rozmowa na temat problemów, które były zgłaszane na początku sesji, wyznaczenie dalszej pracy osobistej, do wykonania między sesjami, podsumowanie;

 

  • Część końcowa sesji - informacje zwrotne na temat przebiegu sesji.

Taka struktura sesji sprawia, że sam proce terapii może być bardziej zrozumiały i łatwiej jest odnieść to do praktyki w codziennym życiu. Pomimo stałej struktury sesji, jak również określonych, sprawdzonych w badaniach naukowych skutecznych sposobów postepowania, to przebieg terapii w dużej mierze zależy od danej osoby, który chce z takiej terapii skorzystać. Na przebieg terapii ma wpływ charakter jej trudności, stadium życia, motywacja do zmiany, poprzednie doświadczenia związane z terapią, umiejętność nawiązania więi terapeutycznej.

 


Model poznawczy CBT

Terapia poznawczo-behawioralna opiera się na modelu poznawczym funkcjonowania człowieka. Model ten zakłada, że nasze emocje, zachowania oraz objawy fizjologiczne powstają pod wpływen tego jak postrzegamy daną sytuacją. Procen nadawania znaczenia - intrepretowania danej sytuacji ma wpływ na to jak przeżywamy dane zdarzenia oraz na nasze zachowania.

 

Przenieś terapię do domu

Terapia w zaciszu domu, w dogodnym dla Ciebie terminie. Dyskretnie i profesjonalnie.

Umów się na wizytę online
Masz pytania? Napisz.
Renata Machowska - psycholog, psychoterapeuta
* pola wymagane

Ta strona zapisuje w Twoim urządzeniu krótkie informacje tekstowe zwane plikami cookies (ciasteczkami). Są one wykorzystywane do zapisywania indywidualnych preferencji użytkownika, umożliwiają logowanie się do serwisu, pomagają w zbieraniu statystyk Twojej aktywności na stronie. W każdej chwili możesz zablokować lub ograniczyć umieszczanie plików cookies (ciasteczek) w Twoim urządzeniu zmieniając ustawienia przeglądarki internetowej. Ustawienie lub pozostawienie ustawienia przeglądarki na akceptację cookies (ciasteczek) oznacza wyrażenie przez Ciebie świadomej zgody na takie praktyki.

OK, rozumiem i akceptuję